Δεν πρέπει ποσώς να μας ξενίζει το αποτέλεσμα…
Φροντίσαμε να φτάσουμε εδώ που φτάσαμε!
Οι πρόσφατες επισημάνσεις στις εκθέσεις της Ε.Ε., για τη διαχείριση των αποβλήτων και η υστέρηση που παρουσιάζει η Κύπρος σε σχέση με άλλα κράτη μέλη ιδιαίτερα στην μείωση και την ανακύκλωση των αποβλήτων, οδηγεί εκ των πραγμάτων στη μεγάλη εξάρτηση που παρουσιάζεται από την υγειονομική ταφή των απορριμμάτων.
Οι λόγοι που καταγράφονται ως η γενεσιουργός αιτία αυτής της κατάστασης είναι η έλλειψη θεσμικού πλαισίου που να προάγει τη μείωση και την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων και η έλλειψη κινήτρων για να μην οδηγούνται τα απορρίμματα στις χωματερές.
Αν ανατρέξουμε στα άρθρα μας και στις επιστολές μας τα τελευταία χρόνια προς τους αρμοδίους Υπουργούς, αλλά και στις ετήσιες μας εκθέσεις, θα βρούμε ακριβώς αντίστοιχες επισημάνσεις αλλά και πολλές εισηγήσεις που καταθέσαμε κατά καιρούς οι οποίες δυστυχώς δεν εισακούστηκαν. Ενδεικτικά αναφέρω μέρος των εισηγήσεων που καταθέσαμε κατά καιρούς:
1. Συμπλήρωση του θεσμικού πλαισίου για να προωθηθεί η εναλλακτική διαχείριση των υλικών,
2. Υιοθέτηση τέλους εισόδου στις παλιές χωματερές, όπως τον Κοτσιάτη και το Βατί,
3. Υιοθέτηση του PAYT στη φορολόγηση των σκυβάλων,
4. Εφαρμογή Κανονισμών που να επιβάλλουν τη Διαλογή στην Πηγή,
5. Κίνητρα και στόχους στις τοπικές αρχές για να προωθήσουν κατά προτεραιότητα τα προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης,
6. Επένδυση σε επικοινωνιακές δράσεις που να προάγουν την εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων,
7. Κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα για ανάπτυξη και άλλων υποδομών διαχείρισης,
και πολλά άλλα αντίστοιχα μέτρα.
Αντίθετα, αντί των πιο πάνω και άλλων μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση, το κράτος παρέμεινε απαθές και άφησε το χρόνο να διαρρεύσει αποφεύγοντας να υιοθετήσει τα όποια μέτρα, αλλά το χειρότερο, δούλεψε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Άφησε χωρίς καθοδήγηση τις τοπικές αρχές. Αποθάρρυνε αντί να ενθαρρύνει τη δημιουργία υποδομών διαχείρισης από τον ιδιωτικό τομέα (και υπάρχουν πολλά παραδείγματα τούτου). Όποιος επεδείκνυε ενδιαφέρον για παροχή στις τοπικές αρχές λύσεων για τα απόβλητα τους, έβρισκε μπροστά του τοίχο που έλεγε ότι δεν μπορείτε να πάρετε απορρίμματα να τα διαχειριστείτε γιατί αυτά θα πάνε στις μονάδες που θα κάνει το κράτος. Μονάδες που είχαμε δεσμευτεί το 2004 ότι θα ήταν έτοιμες το 2006 με κόστος επένδυσης €190 εκ.. ενώ φτάσαμε το 2012 να μιλούμε για επενδύσεις των €600 εκ. σε μια τριετία και ένα λειτουργικό κόστος €50 - 60 εκ. το χρόνο. Και την ίδια ώρα να είμαστε κατηγορούμενοι στη Ε.Ε. για όσα αυτονόητα δεν κάναμε τόσα χρόνια.
Το χειρότερο όμως είναι ότι αυτή η κατάληξη αποδεικνύεται δυστυχώς μια αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία. Δεν κάναμε ως κράτος αυτά που έπρεπε να κάνουμε έγκαιρα, και ερχόμαστε τώρα να πούμε ότι δεν υπάρχει άλλη λύση από το να φτιάξουμε μεγάλες κεντρικές μονάδες διαχείρισης των απορριμμάτων, με ένα δυσβάστακτο κόστος για τον Κύπριο πολίτη.
Πολλά από όσα θα έπρεπε να κάνουμε τόσα χρόνια, αλλά και που μπορούμε έστω και την υστάτη να προωθήσουμε, τα έχουμε καταθέσει επίσημα και σε πρόσφατες παρουσιάσεις που κάναμε προς τις τοπικές αρχές σε μια ολοκληρωμένη πρόταση στρατηγικής για τη διαχείριση των Δημοτικών Στερεών Απορριμμάτων με τρεις βασικούς άξονες:
α. Την μείωση της παραγωγής των απορριμμάτων.
β. Την εναλλακτική διαχείριση όσο το δυνατόν περισσοτέρων απορριμμάτων, με ανακύκλωση, κομποστοποίηση, ήπια ανάκτηση ενέργειας (αεριοποίηση).
γ. Την τελική διάθεση των εναπομεινάντων ποσοτήτων απορριμμάτων με προτεραιότητα την ανάκτηση ενέργειας και τελευταία επιλογή την υγειονομική ταφή.
Η πρόταση μας υποστηρίζεται από 14 σχέδια δράσης κάτω από τους τρεις πιο πάνω πυλώνες. Την πρόταση μας την καταθέσαμε και επίσημα προς τους δύο συναρμόδιους Υπουργούς Εσωτερικών και Γεωργίας την περασμένη εβδομάδα, καταθέτοντας και την ετοιμότητας μας να βοηθήσουμε στην υλοποίηση αυτών των σχεδίων δράσης. Έστω και τώρα, πολλά μπορούν να γίνουν. Θέληση όμως υπάρχει;